سرمایه‌گذاران بخش مهمی از اجزای اکوسیستم استارتاپی هستند. اما یکی دیگر از بازیگران ای حوزه هستند. در حاشیه اینوتکس ۲۰۲۳ با امیررضا صادقی مدیرعامل کارن کراد به گفت‌وگو نشستیم.

در تامین سرمایه جمعی با چه چالش‌هایی روبه‌رو هستید؟

اولین مجوزهای رسمی تامین سرمایه جمعی در سال ۹۹ از سازمان بورس و اوراق بهادار گرفته شد، پس به نسبت عمر کوتاهی دارد. عمر کوتاه این بازار مالی باعث شده که نسبت به بازارهای مالی دیگر کمتر شناخته شود.

شرایط خاص اقتصادی کشور، تجربیات ناموفق گذشته در بازار بورس و … در این عدم شناخت دخیل هستند و مهم‌ترین عامل اینکه نگاه اکوسیستم مالی کشور به ابزارها بعد از اعتمادسازی غنی‌تر می‌شود.

در سال ۹۹ فقط ۵ میلیارد تومان از طریق تامین مالی جمعی انجام شد. در سال ۱۴۰۰ این عدد رشد یا بهتر است بگوییم که جهش داشت و این رقم به ۶۰ میلیارد رسید و حالا این رقم در ابتدای سال ۱۴۰۲ به بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است. این رشد و جهش‌ها از شکل‌گیری اعتمادسازی خبر می‌دهد.

اما همچنان بزرگ‌ترین چالش ما ایجاد فضای اعتمادسازی است و جامعه که باید این ابزار را بشناسند چرا که مردم مخاطب اصلی این ابزار هستند. سرمایه تامین مالی جمعی نیاز به سرمایه‌گذار خرد دارد.

به‌طور کلی چالش اصلی این روش سرمایه‌گذاری معرفی، شناخت و گستردگی بازیگران این ابزار است.

برای فرهنگ‌سازی تامین مالی جمعی چه اقداماتی را انجام داده‌اید؟

اصلی‌ترین اقدام سعی و تلاش در اعتمادسازی است. این فرآیند با ارزیابی دقیق و موشکافانه، با ایجاد فضای تضامنی مناسب و قابلیت نقدشوندگی بالا که امنیت را برای سرمایه‌گذار ایجاد می‌کند. اما مهم‌ترین اقدام تلاش برای معرفی این ابزار به مردم است. خوشبختانه در سال‌های اخیر نهادهای دولتی برای معرفی روش تامین سرمایه جمعی تلاش کردند، مثل ساخت برنامۀ تلویزیونی؛ این اقدامات باعث شده که عموم مردم این ابزار را بشناسند.

برای سرمایه‌گذاری یک فرد حقیقی بر روی یک پروژه تامین مالی جمعی، فقط به احراز هویت سجام نیاز است. یعنی تمام فعالین بورس به‌عنون شخص حقیقی و حقوقی می‌توانند روی پروژه‌های تامین مالی سرمایه‌گذاری کنند.

کارن کراد در سال گذشته کارگزار بخش کافه سرمایه بودید، چرا امسال این اتفاق نیفتاد؟

امسال هم برای برگزارکنندگان پروپوزال ارسال کردیم اما با توجه به اینکه ما بخش تامین سرمایه جمعی نمایشگاه را دنبال می‌کردیم، نمایشگاه تصمیم گرفت که فقط در بخش تامین مالی جمعی حضور داشته باشیم.

چه اهدافی را برای تامین مالی جمعی در اینوتکس ۲۰۲۳ دنبال می‌کنید؟

برای پاسخ به این سوال بگذارید که به نمایشگاه سال گذشته گریزی بزنیم. ما در نمایشگاه سال گذشته برای اولین بار ۲ طرح تامین مالی جمعی را ارائه دادیم. ۲ شرکت دانش‌بنیان بودند که ۴ میلیارد و نیم تقاضای مالی داشتند که ۳۱۶ سرمایه‌گذار، حاضر به سرمایه‌گذاری شدند. این ۴ میلیارد و نیم در اینوتکس سال گذشته تامین شد و پروژه‌ها در حال اجرا هستند.

تجربه و سابقۀ سال گذشته ما را ترغیب کرد که در اینوتکس ۲۰۲۳ هم طرحی برای ارائه داشته باشیم. در این نمایشگاه ۳ طرح مالی جمعی ارائه دادیم که ۲ طرح داش‌بنیان هستند. یکی از طرح‌ها تولید چسب گرماذوب است. دوره طرح ۶ ماهه با ۱۸ درصد سود است و  توانسته در  سال گذشته ۳۵۰ میلیارد تومان فروش داشته باشد. این محصول قبل‌تر وارد می‌شد اما حالا صادر می‌شود؛ این شرکت ۲۰ میلیارد تقاضای مالی دارد که امیدواریم در طول نمایشگاه این هزینه تامین شود.

شرکت دانش‌بنیان بعدی تولید‌کننده تجهیزات ویدئومتری و واترجت است. این شرکت در سال گذشت بیش از ۹ میلیارد فروش داشتند و حالا نیاز به تامین بودجه ۳میلیارد و نیم دارند. این شرکت سود سالیانه ۴۲ درصد دارد که به هر ۲ ماه ۷درصد تقسیم می‌شود.

شرکت بعدی که در اینوتکس ۲۰۲۳ ارائه دادیم، تولیدکننده کامیون است که قطعات را وارد و در داخل تولید و سپس دز اختیار فروشندگان قرار می‌دهند. این شرکت هم ۱۴ میلیارد تقاضای مالی دارد. سود سالیانه ۴۰ درصد و به صورت هر ۶ ماه ۲۰ درصد تقسیم می‌شود.

هدف ما تامین ۱۰ میلیارد تومان بود که تاکنون بیش از این مبلغ تامین شده است. فکر می‌کنم در انتهای ماه بتوانیم خبرهای خوبی داشت باشیم.

امسال به‌صورت تخصصی در حوزه سرمایه‌گذاری جمعی در اینوتکس حضور داشتید، چه اتفاقاتی را تجربه کردید؟

امسال بسیاری از سرمایه‌گذاران حقیقی که در سال قبل با این روش آشنا شده بودند حالا مخاطب سرمایه‌گذاری شده‌اند؛ این دستاور بزرگی برای ما بود. البته سرمایه‌گذاران حقوقی هم برای مشارکت در تامین مالی جمعی افزایش داشته است. درواقع نشان می‌دهد که بازیگران اکوسیستم تامین مالی جمعی رشد کرده‌اند. اگر این روال رشد تداوم داشته باشد، سرمایه‌گذاران به‌خصوص سرمایه‌گذاران خرد از تامین مالی جمعی به‌‌عنوان یکی از سبدهای سرمایه‌گذاری خود استفاده کنند.

این مهم با حمایت اینوتکس، رسانه‌ها محقق خواهد شد.