مدیر کل حکمرانی هوشمند مرکز ملی فضای مجازی گفت: در عصر حاضر، اگر در حوزه حکمرانی داده‌ها عقب بیفتیم، قطعاً در حوزه هوش مصنوعی دچار افت خواهیم. این عقب‌افتادگی ممکن است به گونه‌ای باشد که جبران آن سال‌ها زمان ببرد.

به گزارش ستاد خبری اینوتکس ۲۰۲۵، محمد غلامی در پنل «زیرساخت‌های نهادی و قانونی تبادل برای هوش مصنوعی» نمایشگاه اینوتکس بر لزوم توجه به حکمرانی داده‌ها تأکید کرد و گفت: در عصر حاضر، اگر در حوزه حکمرانی داده‌ها عقب بیفتیم، قطعاً در حوزه هوش مصنوعی دچار افت خواهیم. این عقب‌افتادگی ممکن است به گونه‌ای باشد که جبران آن سال‌ها زمان ببرد.

نبود مکانیزم‌های نظارتی برای رصد مصوبات در زمینه تبادل داده‌ها

وی با اشاره به بررسی‌های انجام‌شده در کارگروه تعامل‌پذیری، به مشکل نبود مکانیزم‌های نظارتی برای رصد مصوبات در زمینه تبادل داده‌ها اشاره کرد. غلامی خاطرنشان کرد: به‌عنوان مثال، مصوب شده که داده‌های احراز مالکیت خودرو باید به یک پلتفرم آگهی بخش خصوصی منتقل شود، اما مکانیزمی برای بررسی انجام این انتقال وجود ندارد.

مدیر کل حکمرانی هوشمند مرکز ملی فضای مجازی در ادامه بر چالش‌های مرتبط با کیفیت خدمات سرویس ها تأکید کرد و گفت: در قانون دوام به کیفیت خدمات و سرویس ها اشاره‌ای نشده است و صرفاً قرار دادن داده‌ها در دسترس کافی نیست. به این پیشنهاد رسیدیم که لازم است دستگاه‌هایی که مصوبه کارگروه تعامل پذیری را دارند و داده منتقل می کنند، اگر قطعی دارند اعلام کنند و اگر سرویس با کاهش کیفیت مواجه شد، برای دستگاه مربوطه جریمه تعیین شود.

برای تبادل داده‌ها، پروفایل‌سازی مشخصی برای دستگاه‌ها ایجاد شود

غلامی به بحث امنیت و حریم خصوصی نیز پرداخت گفت: ما در مرکز ملی فضای مجازی بررسی کردیم و به این رسیدیم که به جای ممنوعیت کلی داده‌ها، بهتر است مشخص شود کدام داده‌ها می‌توانند آزادانه مبادله شوند. این کار با پروفایل‌سازی داده‌ها و تسهیل تبادل اطلاعات میان دستگاه‌ها می‌تواند به تحقق نوآوری و رشد در این حوزه کمک کند.

مدیر کل حکمرانی هوشمند مرکز ملی فضای مجازی، به موضوع داده‌های قابل دسترسی سازمان ها و فرصت‌های زیرساختی برای بخش خصوصی پرداخت و تأکید کرد: به طور مثال  اگر برای سازمان امور مالیاتی پروفایل ایجاد شود و در آن مشخص شود که این سازمان می‌تواند به چه دیتایی دسترسی داشته باشد و چه میزان از دیتای خود را به صورت «اپن دیتا» آزاد کند، به طوری که بخش خصوصی بتواند با مراجعه به پروفایل‌های مشخص، به این اطلاعات دست یابد و بدون نیاز به مصاحبه کارگروه از آن‌ها بهره‌برداری کند.

غلامی با اشاره به تجارب موفق کشورهای دانمارک و هلند در این مدل افزود: این کشورها با مقرراتی مشخص کرده‌اند که چه اطلاعاتی می‌تواند خارج از سطوح محرمانگی، به بخش خصوصی ارائه شود. به عنوان مثال، اطلاعات مرتبط با شهرداری‌ها، خدمات شهری، و مجوزهای ساختمانی می‌تواند به پلتفرم‌های بخش خصوصی برون سپاری شود.

شهرداری‌ها در ارائه دیتا تعامل بسیار بدی دارند

وی ضمن بیان این مطلب که یکی از چالش‌های اصلی در کشور ما، نحوه تعامل شهرداری‌ها در ارائه داده‌هاست، خاطرنشان کرد: شهرداری ها در ارائه دیتا تعامل بسیار بدی دارند در حالی که این داده‌ها توانایی ایجاد ارزش افزوده و راحتی در زندگی شهری را دارند.

سند حکمرانی داده در حال نهایی‌سازی است

غلامی بر اهمیت تصویب «سند حکمرانی داده» تأکید کرد و گفت: این سند که توسط وزارت ارتباطات پیشنهاد شده، در حال نهایی‌سازی است و امیدواریم با تصویب آن، خلأهای موجود در زمینه تبادل داده و اطلاعات پر شود.

مدیر کل حکمرانی هوشمند مرکز ملی فضای مجازی به مثال‌های موفق بین‌المللی اشاره کرد و افزود: پلتفرم‌هایی مانند زیلو در آمریکا با پروفایل‌کردن سوابق مرتبط با ملک، فرآیند معاملات را تسهیل کرده و ریسک‌ها را کاهش می‌دهند. این نوع تبادل داده‌ها می‌تواند به توسعه فناوری و کسب و کارها در کشور ما نیز کمک کند.

وی د با تأکید بر اهمیت شفافیت داده‌ها و اطلاعات در کاهش جرم و تخلف، گفت: با استفاده از پلتفرم های دیجیتال در پرونده های قوه قضاییه پژوهشی انجام شد و از این طریق ۲۵۰ روش کلاهبرداری شناسایی شده است. در قانون برنامه هفتم آمده است که قوه قضایی مکلف است که پرونده های گمنام خود را منتشر کند، اگر پرونده ها منتشر شود، می توان مبادی جرم و تخلف را پیدا کرد.

کارگروه تعامل پذیری رصدی بر مصوبات تبادل داده ندارد

مدیرکل حکمرانی هوشمند مرکز ملی فضای مجازی بر ضرورت کار بیشتر بر روی تبادل داده‌ها و شناسایی آسیب‌ها تأکید کرد و افزود: کشور ما در حوزه تبادل داده‌ها با خلاهای زیادی مواجه است و نیازمند آسیب‌شناسی دقیق‌تری هستیم.

غلامی به آسیب شناسی کارگروه تعامل پذیری دولت الکترونیکی اشاره کرد و گفت: بر این اساس مشخص شد که کارگروه نسبت به مصوباتی که صادر می کند، رصدی ندارد که ببیند آیا تبادل داده ای که مصوب کرده آیا برقرار شده است یا خیر. همچنین پروفایلی برای اینکه کسب و کارها و دستگاه‌ها چه داده‌هایی می توانند داشته باشد، وجود ندارد.